... zei ze tegen me. Ik was aan het daten, voor de zoveelste keer, en ik wist het niet. Ik vond hem niet niet leuk en niet wel leuk. Of zoiets. Misschien vond ik hem wel leuk maar niet goed genoeg voor mij? Misschien wist ik het gewoon niet meer. Ik zat helemaal vast in mijn hoofd. En toen zei mijn leertherapeut: 'Je moet gewoon veel tijd met hem doorbrengen. Dan voel je het vanzelf'.
Misschien was het wel het beste advies dat ik ooit kreeg. Voor iemand die slim is en veel nadenkt, maar ook een beetje angstig is en veel neigt tot piekeren is voelen een lastige zaak.
En voelen kost per definitie meer tijd dan denken. In therapie gebruik ik veel vertraging. Niet omdat ik daar goed in ben, ik ben van mezelf een snelle denker en prater. Vertragen kost me echt moeite. Maar de ervaring leert keer op keer dat door te vertragen er ruimte komt voor het gevoel, voor de ervaring.
Bijvoorbeeld bij Anna (29)*. Ze kwam bij mij omdat het niet lukte met daten. Ze had nauwelijks dates en als ze ze had vond ze het meestal niet leuk en werd het niks. Er kwam geen gevoel. Maar ook in de gesprekken met mij kwam het gevoel maar heel erg langzaam op tafel. Terwijl bij mij er geen spannende date-setting was, niks van afhing in die zin, sterker nog, bij de psycholoog weet je dat je over je gevoel moet gaan praten.
Maar Anna was ook een slimme vrouw en een snelle prater. Dus ze stapelde voorbeeld op voorbeeld, maar elke vraag van mij in de trant van 'hoe is dat voor je', of 'hoe ervaarde je dat' stuitte op een rationele verklaring of uitleg. Ik wist dat ik met iets drastischer moest komen dan 'ga eens voelen'. 'Ga eens staan', zei ik tegen Anna. 'Voeten op de grond, adem lang uit, even blazen, zo ja. Doe je ogen dicht. Stel je voor, je ziet jezelf weer op die date van afgelopen vrijdag. Zie je dat? Je zit aan dat tafeltje, met die man, te praten. Wat zie je?' Anna denkt lang na.
'Ik zie iemand die aan het werk is', zegt ze dan. 'Ik zie iemand die interviewvragen stelt en de antwoorden beoordeelt op juistheid en wenselijkheid'. 'Ok, mooi, als je jezelf van vandaag daar in dat restaurant binnen ziet komen, lukt dat?' Weer stilte. 'Ja', zegt Anna uiteindelijk. 'Kun je naar de Anna aan dat tafeltje toe?' 'Jaaaa', zegt Anna aarzelend. 'OK, heel mooi, en nu, als je die Anna van vrijdagavond ziet zitten daar aan dat tafeltje, wat voel je dan in je lijf? Wat is je neiging om te doen?'
Anna begint te huilen. 'Ze is zo eenzaam. Ik wil haar een knuffel geven. Is dat gek?' Ze kijkt me aan. Ik knik, 'doe maar, doe je ogen maar dicht en zie maar voor je dat je haar een knuffel geeft. Lukt dat?' Anna zucht diep. 'Ja, dat lukt. Ze moet huilen'. 'Wat gebeurt er met de Anna van vrijdag?' vraag ik. Anna aarzelt even. 'Ze ontspant. Dat deed ze niet die avond. Gek, dat was ik me helemaal niet bewust, maar nu ik het zo voel, ze hield de hele tijd haar adem in en haar schouders hoog'.
Als je gespannen bent kan je gevoel niet gaan stromen. Dat is een wetmatigheid in de psychologie. Als je in je fight/flight reactie zit, of erger nog, in je freeze modus, dan kun je je onmogelijk verbonden gaan voelen met iemand. Je kunt misschien wel lust gaan voelen, aantrekkingskracht, maar niet veiligheid en verbondenheid.
Elaine en Arthur Aron onderzochten in de jaren '90 het concept verbondenheid binnen de sociale psychologie. Ze ontwikkelden een test van 36 vragen in toenemende intimiteit en verbondenheid en persoonlijke openheid, om te zien wat het effect was van het doornemen van die vragen tussen twee vreemden. In de controle conditie bespraken twee mensen 36 vragen die juist heel oppervlakkig bleven. Wat bleek? In de onderzoeksconditie voelden mensen zich veel meer verbonden na afloop van een uur samen zijn dan in de controleconditie.
In 2015 werden de 36 persoonlijke vragen uit dit onderzoek door New York Times Modern Love essayist Mandy Len Catron gebruikt in een date setting. 'Om verliefd te worden op wie dan ook, doe dit', luidde de titel. De 36 vragen worden daar gevolgd door 4 minuten stil oogcontact. En inderdaad, ook haar ervaring is dat ze zich veel meer verbonden voelt met degene met wie ze date na deze 36 vragen dan na een uur vol small talk of date-interview vragen.
Breng veel tijd met hem door. Dat is nog steeds een wijze les, vooral voor de langzame voelers onder ons. Maar in de tijd die je met iemand doorbrengt, kies je vragen goed. Schep vertrouwen en veiligheid, in plaats van dat je je mentale checklist afwerkt of je schouders hoog houdt in afwachting van de volgende afwijzing. Maak verbinding, ontspan, heb pret. Stel goeie, mooie vragen. De 36 uit het onderzoek vindt je bijvoorbeeld hier.
Anna ontspant na het 'knuffelen' van haar datende zelf. En die herinnering aan die knuffel neemt ze volgende date mee. Het helpt haar, de lat mag wel wat lager. Het hoeft de ware niet te zijn. Dat is ze tenslotte zelf ook niet.
* Alle voorbeelden die ik gebruik zijn fictief, of slechts losjes gebaseerd op verhalen die ik in en buiten mijn praktijk hoor en lees. Mocht je je erin denken te herkennen dan weet je dat je niet de enige bent met dit soort issues :-)
PS 1 - De afbeelding is van Marina Abramovic in het MOMA in New York tijdens haar performance 'The artist is present'. Te zien is een dame in het rood recht tegenover een man in het zwart gekleed terwijl zij elkaar aankijken. Zie: https://www.moma.org/learn/moma_learning/marina-abramovic-marina-abramovic-the-artist-is-present-2010/
PS 2 - Voor meer informatie over mijn datingcoaching waarbij ik gebruik maak van EFIT , zoals in deze blog een beetje beschreven. Neem contact op voor de mogelijkheden of lees verder onder tabblad therapie.
PS 3 - In het voorjaar van 2024 komt mijn nieuwe boek over hechting en daten uit. Heb je input, vragen, verzoeknummers die je graag zou teruglezen in het boek, neem vooral contact op! Ik hoor altijd graag van mijn lezers.
Comments